Bu makalemizde Windows Server 2003’te disk management ve volume yapılarını kısaca acıklamaya calışıcaz.
C:>Diskpart (enter) Disk,partition,volume kontrolu yapar
C:>listdisk (enter) Disk,partition,volume listeler
** “Basic” tipi disklerde mantiksal sürücüye “partition” , Dynamic tip disklerde “volume” denir
Isletim sisteminizin disk birimini ögrenmek için Bilgisayarima sag tiklayarak yönet,disk yönetimi kismina girerek ögrenebilirsiniz.
DOSYA TURLERI :
FAT: Maksimum 4gb partition.Cluster genisligi 16-64 kb tir.200mb ve altinda iyi çalisir
FAT32: Maksimum 32gb partition.Cluster genisligi 4kb dir.500mb ve üzerinde saglikli çalisir.Win98 ve üzerindeki O/S ler içindir.
NTFS:Maksimum 2tb partition yazilabilir.Cluster genisligi 4kb dir.Dosya ve klasor sikistirma ve sifreleme gibi gelismis özelliklere sahiptir.
FAT FAT32 NTFS
4GB 32GB 2TB => MAXIMUM PARTITION
16-64 kb 4 kb 4 kb => CLUSTER GENISLIGI
FAT32?yi NTFS?ye çevirmek için=”convert”
C:>convert d: /fs:ntfs (enter) d=>degisecek volume
DISK TURLERI :
BASIC (temel) DISK : Win2000 ve Win2003 sistemlerinin default disk tipidir.4primary veya 3 primary 1 extended partition olusturabilir.1 extended partition içerisinde 24 adet logical Drive olusturulabilir.
Biraz açiklarsak; diskinizi 4 temel parçaya ayirabilirsiniz veya 3?e bölüp 1 parçasini extend yani genisletebilirsiniz.Genislettiginiz yuvayida 24 parçaya bölmeniz mümkün.
DYNAMIC DISK :
Sinirsiz volume olusturabilme imkani tanir.Mirrored,Striped,Raid-5,Extended volume tipleridir.Basic diskten Dynamic?e geçilir fakat aksi durum veri kaybi yasanmadan gerçeklestirilemez.Bu durumda önce yedek alinir daha sonra convert to basic disk islemi yapilir.
MIRRORED DISK :
Bir disktekivolume üzerine yazilan datanin aynisinin farkli bir disk üzerinde ayni boyuttaki baska bir volume üzerinede yazilmasi için olusturulan volume tipidir.Mirrored Volume olusturabilmek için 2 adet diske ihtiyaç vardir.Hata toleransi vardir,disklerden biri çöktügünde veri kaybi yasanmaz.Olusturulan her iki diskin boyutu ayni olmak zorundadir.
STRIPPED VOLUME :
Birden fazla disk üzerinde olusturulan, datayi kullanilan disk sayisina bölerek her diske esit parçalar halinde yazilmasina olanak sunan volume tipine Striped Volume denir.Diskler üzerinde Stripe yapmak için kullanilacak alan ayni olmak zorundadir.Veri ayni anda birden fazla diske bölünerek yazildigindan hiz açisindan kazanç saglanir,fakat hata töleransi yoktur.Disklerden herhangi biri bozulursa veri kaybi yasanir.Yüksek hiz gerektiren uygulamalarda,veri Striped Volume?lar üzerine yazilabilir.
EXTENDED VOLUME :
Mevcut bir volume?un boyutunu buyutmek için ayni disk veya farkli bir diskten bir volume ile birlestirilmesine extend denir.Mevcut volume?u extend edecegimiz alanin tanimlanmamis veya NTFS ile formatli bir volume olmasi gerekmektedir.
**NOT** : Sadece Dynamic Disk üzerinde olusturulmus volume?lari extend edebilirsiniz.Basic Disk üzerinde partition olarak yer alirken convert islemi sonucu volume?a dönüsen pertitionlari extend edemezsiniz.XP default basic olarak kurulur,yani extend edemezsiniz.bilgisayarim>yönet>disk yonetimi
SPANNED VOLUME :
Birden fazla disk üzerinde bulunan tanimlanmamis alanlardan olusturulabilecek ortak volume lere Spanned Volume denir.Spanned Volume olusturabilmek için kaç tane disk kullanirsaniz kullanin sürücü harfi bir tane atanir.Diskler üzerinde Spanned Volume olusturabilmek için kullanilan alanlarin boyutlarinin ayni olmasi **gerekmemektedir**.Data önce birinci disk üzerine yazilmaya baslar,birinci disk dolduktan sonra ikinci diske yazilmaya baslanir.Hata toleransi yoktur.Disklerden herhangi biri bozulursa tüm data kaybolur.
RAID-5 VOLUME :
En az 3,en fazla 32 disk üzerinde olusturulmus esit biyutlardaki volume?lari kullanarak olusturulan,veriyi kullanilan disk sayisinin bir eksigine bölüp esit sekilde yazan ve son kismada diger disklere yazilan verileri bir fonksiyona sokup çikan sonucu (parity) yazan volume tipidir.Parity yani verilerin fonksiyona girmis halleri tum disklere esit olarak en son yazilir.Hata toleransi vardir.Disklerden biri çökerse/bozulursa data kaybi yasanmaz fakat çöken disk üzerindeki datalar diger disklerdeki datalari ters fonksiyona sokacagindan sistem agirlasir.
**NOT** : RAID-5 kullanilan sistemlerde disklerden birinin çökmesi durumunda ,çöken disk kurtarilmadan veya yerine yeni bir disk kurulmadan bir tane daha disk çökerse verileri kurtarmak mümkün olmaz,yedeklerden geri yukleme yapilmasi gerekir (recovery)